Diagnostyka obrazowa schorzeń klatki piersiowej

Diagnostyka obrazowa schorzeń klatki piersiowej podstawy diagnostyki

Metody klasyczne

• rtg klp - standaryzacja zdjęć klp
• promieniowanie twarde 110-120 kV
• krótki czas ekspozycji - 0,1- 0,2 ms

– mała ilość artefaktów od struktur tętniących

• odległość – 150-200 cm

– małe powiększenie i zniekształcenie geometryczne

• rutynowe rtg klp

– projekcja PA (postero-anterior)
– pozycja stojąca
– głęboki wdech
– wyrzutowanie łopatek
– zachowanie symetrii ustawienia
– zakres badania - od szczytów do kątów przeponowych
– dane pacjenta - nie powinny przesłaniać istotnych elementów obrazu

• zdjęcie klp w projekcji AP

– chorzy w ciężkim stania
– pozycja leżąca, siedząca, półsiedząca
– wysokie ustawienie przepon
– lepiej widoczne odcinki żeber

• zdjęcie boczne (prawo-, lewo-boczne)

– lokalizacja przestrzenna zmian

• zdjęcie lewo-boczne z kontrastem w przełyku

– ocena sylwetki serca

• Guz płata górnego
• Płyn w szczelinie skośnej
• Rtg klp PA Rtg lewo-boczne z kontrastem w przełyku
• Stenoza mitralna
• Stenoza aortalna

• tomografia klasyczna (zdj. warstwowe)

– aparat rtg z przystawką tomo
– zdj. w określonej, dowolnie wybranej warstwie
– grubość warstw - zazwyczaj 10 mm
– płaszczyzna czołowa (strzałkowa, skośna)

Wskazania:

– dokładna ocena okolic wnęk, szczytów
– ocena morfologii zmiany

• zdjęcie klp na wydechu

– ocena ruchomości przepon
– diagnostyka odmy opłucnowej

• zdjęcie w projekcji Przybylskiego

– celowane na pola szczytowo-podobojczykowe
– promień centralny - 30-40o caudalnie
– wyrzutowanie obojczyków powyżej otworu górnego klp
– zmiany gruźlicze, guz Pancoasta

• zdjęcie klp poziomym promieniem w pozycji leżącej na boku

– różnicowanie - płynu otorbiony/zrosty opłucnowe

• skopia klp - aparat rtg z torem wizyjnym

– obserwacja w trakcie oddechu, czynności serca, w różnych ustawieniach chorego

• zdjęcie małoobrazkowe

– duża dawka promieniowania

Rtg klp poziomym promieniem

Bronchografia

• metoda kontrastowania drzewa oskrzelowego
• kontrasty nie drażniące oskrzeli, rozpuszczalne w wodzie, o dużej lepkości
• podanie przez cewnik, odessanie nadmiaru śk
• zdjęcia upatrzone spod skopii
• wskazania: rozstrzenie oskrzeli, przewlekłe zapalenie oskrzeli, zwężenia nowotworowe

Badanie USG klp

• sondy linearne 7-10 Mhz
• ocena przez międzyżebrza

Zastosowanie/wskazania:

• ocena przepon
• obecność płynu w jamach opłucnowych
• różnicowanie płyn/zrosty
• śródpiersie górne: grasica, węzły, tarczyca-wole
• zmiany wychodzące ze ścian klp, zmiany płucne położone podopłucnowo

Scyntygrafia płuc

• scyntygrafia wentylacyjna

• znacznik podawany wziewnie – Xe133, rozpylony DTPA znakowany Tc-99m
• ocena wentylacji, obecność obszarów słabiej upowietrznionych, obszarów „air trapping”
• rozedma, przewlekłe zapalenie oskrzeli, ch. śródmiąższowe

• scyntygrafia perfuzyjna

• mikrosfery albuminowe znakowane Tc-99m
• ocena perfuzji
• zator t. płucnej, zatorowość płucna

Pozytronowa tomografia emisyjna - PET

• środki znakowane izotopami emitującymi pozytrony – badanie rozkładu
• tomografy PET, systemy PET-CT
• znaczniki – substraty metaboliczne znakowane aktywnym węglem, tlenem
• znaczniki: 18F-deoxyglukoza; 11C-metionina
• komórki nowotworowe – wysoki metabolizm- zwiększony wychwyt

Tomografia komputerowa (TK)

• klasyczna TK – sekwencyjna TK „skan po skanie”

• – niska wartość diagnostyczna
• – długi czas badania
• – różne fazy oddechowe

• spiralna/helikalna TK - standard w ocenie klp

• – badanie przy 1-2 zatrzymaniach oddechu
• – krótki czas badania (15-30s)
• – możliwość zakontrastowania struktur naczyniowych - t. płucnej, aorty (krótkie „okno czasowe’)
• – dane objętościowe

• helikalna TK - metodyka badania

• grubość warstw

– wnęki - 5 mm

– pola płucne dolne - 10 mm

• zakres badania

– otwór górny klp - kąty przeponowo- żebrowe

• badanie dwufazowe - przed i po podaniu środka kontrastowego i.v.
• opóźnienie - zależnie od rozpoznania – 15 s - aorta
• ocena obrazu - okno płucne, śródpiersiowe
• „postprocessing”- obróbka poakwizycyjna
• rekonstrukcje ze zmianą:

– powiększenia
– grubości warstwy
– stosowanego filtru

• rekonstrukcje wielopłaszczyznowe (MPR)

• rekonstrukcje trójwymiarowe (3D)

• wirtualna bronchoskopia