EKG

EKG – elektrokardiogram. Zapisuje aktywność elektryczną serca w postaci graficznego obrazu na papierze. Wykazuje serię wychyleń od lini podstawowej (lini izoelektrycznej) nazywamy je załamkami: P,Q,E,S,T,U. Odstępy między wychyleniami nazywamy odstępami lub odcinkami – jest to czas trwania odcinków i załamków.Każdy załamek odpowiada depolaryzacji (rozładowanie elektyrczne) albo repolaryzacji (ponowne naładowanie) określonego obszaru serca.

Prędkość przesuwania papieru to 25mm/s rzadziej 50,100mm/s. Zapis elektryczny serca uzależniony jest od tego gdzie położona jest elektroda i czy pobudzenie w sercu odbywa się w stronę elektrody (załamek +) czy w przeciwnym kierunku (załamek -). Mierząc odstępy między sąsiednimi pobudzeniami, możemy wyliczyć częstość rytmu i określić, czy jest ona prawidłowa, czy też mamy do czynienia z bradykardią (wolnym rytmem) lub tachykardią (przyspieszoną czynnością serca). Prawidłowo serce powinno kurczyć się zczęstoscią pomiędzy 60 a100 uderzeń na minutę Krzywa EKG zawiera ponadto wiele informacji o mięśniu serca. Można z niej wyczytać cechy przerostu mięśnia komór i ich przeciążenia spotykane w nadciśnieniu tętniczym (lewa komora) lub nadciśnieniu płucnym (przeciążenie prawej komory) oraz w wielu wadach zastawkowych serca i tzw. kardiomiopatiach (pierwotnych chorobach mięśnia serca). Najważniejszą chyba jednak rolą badania EKG jest wykazywanie cech niedokrwienia mięśnia serca i cech zawału lub pozostałej po nim blizny.

Elektrokardiogram pozwala określić, której ściany serca dotyczy niedokrwienie lub martwica i jak duży (w przybliżeniu) zajmuje ona obszar.

załamki - wychylenia od linii izoelektrycznej (dodatni, gdy wychylony w górę; ujemny, gdy wychylony w dół)
odcinki - czas trwania linii izoelektrycznej pomiędzy załamkami
odstępy - łączny czas trwania odcinków i sąsiadującego załamka

ZAŁAMKI

1) załamek P

Powstaje w momencie depolaryzacji mięśniówki przedsionków szerzącej się z węzła zatokowo-przedsionkowego (S.A.)
Rozprzestrzenianie się pobudzenia z węzła z-p poprzez przedsionki :
- powinien być + w odprowadzeniach ; I,II,aVL
- powinien być – w odprowadzeniach ; aVR
Może być
- (+) dwufazowy
- (-) w odprowadzeniach ;III,aVF,V1
Jeżeli jest nieprawidłowy to :
- może być podwyższony,poszerzony,dwuszczytowy,odwrócony

2) załamek Q

odpowiada depolaryzacji przegrody międzykomorowej
depolaryzacja przebiega od strony lewej do prawej
określany jako przegrodowe załamki Q

3) załamek T

odpowiada repolaryzacji komór
repolaryzacja odbywa się od nasierdzia do wsierdzia
zazwyczaj skierowany jest w tym samym kierunku co zespół ORS czyli jest +
odwrócenie załamka może być spowodowane :
niedokrwieniem m.sercowego
blokiem odnogi pęczka Hisa

4) załamek QRS

odpowiada depolaryzacji mięśnia komór
czas trwania nie powienien przekraczać ; 0,10s
jego poszerzenie występuje w :
blokach odnóg pęczka Hisa
przeroście komór

ODCINKI

1) odcinek PQ

wyraża czas przewodzenia depolaryzacji przez węzeł przedsionkowo-komorowy (AV)

2) odcinek ST

jest to okres depolaryzacji komór
rejestruje okres nie zmieniającej się polarności komór
prawidłowy odcinek ST znajduje się w lini izoelektrycznej, ale wychyla się ku górze
obniżenie odcinka ST poniżej 0.5mm jest nieprawidłowe
uniesienie odcinka ST występuje :
ostry zawał serca
zapalenie osierdzia

1) odstęp PQ , PR

ODSTĘPY

odpowiada czasowi potrzebnemu bodźcowi elektrycznemu na przebycie drogi z węzła zatokowego do mięśnia komór ( od w.zatokowo-predsionkowego do w.przedsionkowo-komorowego ; S.A.AV)
czas trwania odstępu PQ zależy od wieku, i częstotliwości akcji serca,nie powinien przekraczać 0,20s
wydłużenie PQ spowodowane jest : zaburzeniem przewodzenia przedionkowo-komorowego

2) odstęp ST

wyraża czas wolnej i szybkiej repolaryzacji m.komór ( 2 i 3 faza repolaryzacji)

3) odstęp QT

wyraża czas potencjału czynnościowego mięsnia komór (depolaryzacja + repolaryzacja)

Odprowadzenia:

Standardowe EKG wykonuje się przy pomocy 12 odprowadzeń:

3 dwubiegunowe kończynowe Einthovena (I , II , III)
3 jednobiegunowe kończynowe wzmocnione Goldbergera (aVR, aVL, aVF)
6 jednobiegunowych przedsercowych Wilsona (V1, V2, V3, V4, V5, V6)

Odprowadzenia dwubiegunowe kończynowe Einthovena

W tym odprowadzeniu umieszczamy 4 elektrody na ciele badanego:
elektroda czerwona - prawa ręka (RA)
elektroda żółta - lewa ręka (LA)
elektroda zielona - lewa goleń (LF)
elektroda czarna - prawa goleń (tzw. punkt odniesienia; ziemia)

Trzy pierwsze elektrody tworzą tzw. trójkąt Einthovena, który w założeniu jest trójkątem równobocznym, co sprawia, iż linie poprowadzone prostopadle z każdego ze środków trzech boków, reprezentujące zerowy potencjał, przetną się w środku trójkąta. Pomiędzy pierwszymi trzema w/w elektrodami wykonuje się pomiar różnicy potencjałów (w mV):

odprowadzenie I - różnica potencjałów pomiędzy elektrodami "lewa ręka" a "prawa ręka" (LA - RA)
odprowadzenie II - różnica potencjałów pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a"prawa ręka" (LF - RA)
odprowadzenie III - różnica potencjałów pomiędzy elektrodami "lewa goleń" a "lewa ręka" (LF - LA)

Odprowadzenia jednobiegunowe kończynowe wzmocnione Goldbergera

Z powyższych 3 elektrod odczytujemy również wzmocnione sygnały:

odprowadzenie aVR - z elektrody "prawa ręka" (RA)
odprowadzenie aVL - z elektrody "lewa ręka" (LA)
odprowadzenie aVF - z elektrody "lewa goleń" (LF)

Odprowadzenia jednobiegunowe przedsercowe Wilsona

Połączenie razem 3 w/w odprowadzeń kończynowych daje teoretycznie wypadkowy potencjał równy 0. Ten wspólny punkt można połączyć z ujemnym biegunem galwanometru, a kolejne elektrody połączyć z biegunem dodatnim galwanometru. W standardowym 12-odprowadzeniowym EKG wykorzystuje się 6 elektrod jednobiegunowych przedsercowych Wilsona:

V1 - elektroda w prawym czwartym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) przy brzegu mostka
V2 - elektroda w lewym czwartym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) przy brzegu mostka
V3 - w połowie odległości pomiędzy elektrodami V2 a V4
V4 - elektroda w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii środkowo-obojczykowej lewej
V5 - elektroda w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii pachowej przedniej lewej
V6 - elektroda w lewym piątym międzyżebrzu (przestrzeni międzyżebrowej) w linii pachowej środkowej lewej