Koncepcja PNF

Filozofia PNF

• pozytywne nastawienie do P i jego problemu
• globalna obserwacja P – nie zależnie od miejsca uszkodzenia
• intensywny trening (nie pod względnym wydolności) sumowanie bodźców, irradjacja
• mobilizacja rezerw (częsta zmiana pozycji wyjściowych, zmiana normalnej kolejności ruchu, zadania domowe) – bez nich nie ma szans na poprawę.
• myślenie funkcjonalne (czynności życia codziennego)
• uzyskanie odpowiedzi na każdy bodziec
• bezbolesna praca z P

Opór manualny - przez chwyt lumbrikalny

(bodziec proprioreceptywny)

• torowanie napięcia mięśniowego
• poprawa koordynacji
• rozluźnienie mięśni antagonistycznych
• wzmocnienie m. agonistycznych
• musi być optymalny.
• poprawa czucia ruchu
• osiągnięcie odpowiedniej irradiacji

Optymalny opór

• wpływa na poprawę czucia ruchu
• na napięcie i siłę mięśniową
• na rozluźnienie niektórych mięśni
• poprawa kontroli motorycznej (poprawa koordynacji pomiędzy mięśniami)

Stretch - impuls pobudzający rozciągnięty

mięsień do skurczu lub stymulujący napięty mięsień do intensywnego skurczu.

a) stymulus - rozciągnięcie grup mięśniowych przed ruchem (daje gotowość do ruchu)
b) reflex stretch - szybkie pociągnięcie
c) restretch - stymulacja mięśnia, który już pracuje (stretch podczas wykonywanego ruchu)

Trakcja (oddalenie powierzchni stawowych)

• pobudza receptory okołostawowe
• zmniejsza ból stawowy podczas ruchu
• torowanie wykonywania ruchu
• rozciąganie mięśni w celu przygotowania ich do napięcia i skurczu

Irradiacja (wzmocnienie)

to pobudzenia, reakcji, przepływu impulsów pod wpływem stymulacji wyzwolonej optymalnym oporem.
Zależy od: cech osobniczych, motywacji, oporu, pozycji wyjściowej, cech fizycznych, brak dolegliwości bólowych.
Cel: pobudzanie i obniżenie napięcia mięśniowego i aktywizowanie odcinka ciała przez pewien ruch.

Aproksymacja (dociśnięcie powierzchni stawowych)

• szybka - pobudza,
  Krótki impuls stosujemy w celu osiągnięcia odruchowej odpowiedzi stabilizującej np. nauka fazy podporowej.
• wolna - zwiększa napięcie mięśniowe
  Stosuje się w późniejszych etapach, np. przy nauce chodu.

Normalna kolejność ruchu

• optymalna koordynacja ruchu
• ekonomiczna nauka chodu
• od dystalnych do proksymalnych

Zmiana normalnej kolejności ruchu

• u pacjentów neurologicznych (np. porażenie wiotkie)
• od proksymalnych do dystalnych
• umożliwia mobilizację pacjenta
• poprzez oporowanie izometryczne mięśni możemy kończynę zatrzymać w odpowiednim wzorcu
• przy porażeniach wiotkich
• wystrzegamy się trakcji, bo nie ma bariery mięśniowej, wtedy wykorzystujemy aproksymację

Chwyt lumbrikalny: BODŹCE MANUALNE

• pobudza odpowiednie obszary skóry (pobudzenia eksteroceptywne)
• torowanie kierunku ruchu (w odniesieniu do rotacji)
• ruch pewny bezbolesny
• umożliwia trójpłaszczyznową pracę z oporem
• dopasowanie chwytu do kształtu stymulowanego odcinka ciała zapewnia zabezpieczenie stabilności ręki T

Body mechanik

• optymalna współpraca terapeuty z pacjentem
• ciało terapeuty ustawione w tej samej płaszczyźnie diagonalnej, co wzorzec ruchu wykonywany przez pacjenta
  • lepsza koordynacja ruchów między terapeutą i pacjentem
  • ułatwia zachowanie kierunku ruchu
  • optymalne dozowanie oporu w całym zakresie ruchu
• prawidłowa pozycja pozwala na zabezpieczenie terapeuty przed niepożądanymi przeciążeniami

Kontakt wizualny

• ułatwia prawidłową współpracę między terapeutą a pacjentem
• możliwość optymalnego dozowania oporu przez terapeutę oraz kontrolowania irradiacji
• pacjent samodzielnie kontroluje i koryguje swoją pozycję i ruch
• bodźce: telereceptory- pobudzają wykonywane ruchy

Kontakt werbalny

• komenda krótka i zrozumiała dla pacjenta
• komendy „pchać”, „ciągnąć” wskazują kierunek ruchu lub dotyczą skurczu izometrycznego bodźce
• telereceptory - pobudzają wykonywane ruchy

Sumowanie bodźców

Cel: pobudzanie i obniżanie napięcia mm.

• czasowe - długie działanie bodźców w czasie
• przestrzenne - różnymi kanałami ciała (wzrok, słuch, kinestatycznym) przepływają do CUN informacji o torowanym ruchu.

Faza kontroli motorycznej

• mobilność - ogólny zestaw cech warunkujących możliwości osiągnięcia pozycji
• stabilność - utrzymanie osiągniętej pozycji- złożona forma kontroli motorycznej mobilność na stabilność (koordynacja)
• zręczność - utrzymanie fazy trzeciej przez naprzemienność

Wzorce ruchowe

• utarte, automatyczne, kompleksowe ruchy o przebiegu diagonalnym, trójpłaszczyznowe
• zapis zgodnie z SFTR

Techniki agonistyczne

• rytmiczne zapoczątkowanie ruchu
• kombinacja ruchów izotonicznych
• odtwarzanie ruchu
  Techniki wykorzystujące zasadę główną stretch:
• ponawialny stretch na początku ruchu
• ponawialny stretch w czasie ruchu

Techniki antagonistyczne

• dynamiczna zwrotność ciągła
• stabilizacja zwrotna
• rytmiczna stabilizacja

Techniki rozluźniające

• trzymaj - rozluźnij(hold-relax)- technika rozluźniająca, wykorzystująca statyczną pracę mm. przykurczonych, bolesnych lub osłabionych z wyboru stosowania u P bólowych.
• napnij – rozluźnij (contract- relax)

Bodźce wzrokowe

• aktywizują motorykę dowolną
• są niezbędne podczas nauki nowego ruchu
• cele: kontrola i korekcja, wyzwolenie
• większej siły skurczu, zwiększa aktywność mm. Tułowia w wyniku ruchów głowy będących skutkiem wodzenia wzrokiem,

Techniki stosowane w koncepcji PNF

Cele: torowanie funkcjonalnego ruchu, wzmocnienie mm., regulacja napięcia mm., rozluźnienie mm., zwiększenie zakresu ruchu, redukcja bólu,