Testy stosowane w spastyczności

Skale i testy stosowane w spastyczności.

Załącznik nr.1 – Skala Ashwortha
0 – Bez zwiększonego napięcia mięśniowego
1 – Niewielkie zwiększenie napięcia powodujące „przytrzymanie” podczas poruszania kończyną w kierunku zgięcia lub wyprostu
2 – Bardziej zaznaczone zwiększenie napięcia, ale kończyna zgina się lub prostuje z łatwością
3 – Znaczne zwiększenie napięcia, ruch bierny trudny do wykonania
4 – Kończyna usztywniona w zgięciu lub wyproście

Załącznik nr.2 – Zmodyfikowana skala Ashwortha
0 – Napięcie prawidłowe lub obniżone
1 – Nieznaczny wzrost napięcia objawiający się oporem i uwolnieniem lub minimalnym wzrostem napięcia mięśni w końcowej fazie ruchu zginania lub prostowania
+ 1 – Nieznaczny wzrost w stanie napięcia mięśnia objawiający się oporem i uwolnieniem oraz występujący w drugiej połowie zakresu ruchu w stawie
2 – Bardziej zaznaczony wzrost napięcia mięśnia przez większą część zakresu ruchu w stawie, ale dotknięta część kończyny daje się łatwo poruszać
3 – Wyraźny wzrost napięcia mięśnia, ruch bierny trudny do wykonania
4 – Dotknięta część sztywna w zgięciu i wyproście

Załącznik nr.3 – Skala Tardieu
Metoda określa ograniczenie zakresu przy ruchu biernym prowadzonym :
- wolno
- szybko
Pierwszy pomiar interpretowany jest jako ograniczenie spowodowane zwiększoną wtórnie sztywnością mięśni i tkanki łącznej. Drugi pomiar interpretowany jest jako spastyczność. Podstawę pomiaru spastyczności stanowi kąt zatrzymania ruchu i szybkość, przy której uzyskano zatrzymanie. Napięcie mięśniowe oceniane jest na podstawie oceny odpowiedzi mięśniowej na różne prędkości rozciągania. Ocenie zostaje poddana jakość reakcji mięśniowej podczas ruchu kończyną z określoną prędkością oraz kąt, przy którym pojawia się reakcja mięśniowa.

Kąt spastyczności : to różnica między kątem zatrzymania przy powolnym ruchu (V1) a kątem zahamowania ruchu wykonywanego z największą prędkością (V3). Szybkość ruchu części kończyny opadającej pod wpływem siły ciężkości (V2) stanowi wartość pośrednią Dla każdej grupy mięśniowej określa się reakcje na rozciągnięcie przy różnej szybkości za pomocą : jakości reakcji mięśniowej i kąta reakcji mięśniowej.
Pozycja wyjściowa do badania: Badanie stawów kończyny górnej przeprowadza się w pozycji siedzącej ze stawem łokciowym zgiętym do kąta 90 stopni(z wyjątkiem, gdy jest badany staw łokciowy) przy zalecanych ułożenia stawów i szybkości V3 lub V2. Zginacz palców 40-120j.80-250j. Badanie stawów kończyny dolnej przeprowadza się w pozycji leżącej na plecach przy zalecanych pozycjach stawów i szybkościach ruchu

Szybkość rozciągania

Jakość reakcji mięśniowej (X)

Kąt reakcji mięśniowej (Y)

V 1–tak wolno jak

to jest możliwe

0–brak oporu w ciągu całego

ruchu

Zmierzony w pozycji

minimalnego rozciągnięcia mięśnia (odpowiadającemu kątowi, przy którym pojawia się reakcja mięśnia na rozciąganie) dla wszystkich stawów z wyjątkiem stawu biodrowego, gdzie jest to zależne od anatomicznej pozycji spoczynkowej dla poszczególnych grup mięśniowych.

V2–szybkość segmentu

kończyny opadającego

pod wpływem siły ciężkości

1–Niewielki opór w ciągu całego

ruchu biernego, bez wyraźnych przytrzymań przy określonym kącie

Zmierzony w pozycji

minimalnego rozciągnięcia mięśnia (odpowiadającemu kątowi, przy którym pojawia się reakcja mięśnia na rozciąganie) dla wszystkich stawów z wyjątkiem stawu biodrowego, gdzie jest to zależne od anatomicznej pozycji spoczynkowej dla poszczególnych grup mięśniowych.

V3–tak szybko jak

to jest możliwe (szybciej niż tempo samoistnego opadania segmentu kończyny pod działaniem siły ciężkości)

2–wyraźne przytrzymywanie przy

określonym kącie, zaburzające ruch bierny, z następczym rozluźnieniem

Zmierzony w pozycji

minimalnego rozciągnięcia mięśnia (odpowiadającemu kątowi, przy którym pojawia się reakcja mięśnia na rozciąganie) dla wszystkich stawów z wyjątkiem stawu biodrowego, gdzie jest to zależne od anatomicznej pozycji spoczynkowej dla poszczególnych grup mięśniowych.

V1-wykorzystuje się w ocenie biernego zakresu ruchu

V2 i V3-służą do

oceny spastyczności

3–klonus wywołujący zmęczenie

(trwający krócej niż

10sek.podczas utrzymania rozciągniętego mięśnia z siłą niepozwalającą na jego rozluźnienie)występujący przy określonym kącie

Zmierzony w pozycji

minimalnego rozciągnięcia mięśnia (odpowiadającemu kątowi, przy którym pojawia się reakcja mięśnia na rozciąganie) dla wszystkich stawów z wyjątkiem stawu biodrowego, gdzie jest to zależne od anatomicznej pozycji spoczynkowej dla poszczególnych grup mięśniowych.

V1-wykorzystuje się w ocenie biernego zakresu ruchu

V2 i V3-służą do

oceny spastyczności

4 – klonus nie wywołujący

zmęczenia(trwający dłużej niż

10sek.) cd.jak w 3.

Zmierzony w pozycji

minimalnego rozciągnięcia mięśnia (odpowiadającemu kątowi, przy którym pojawia się reakcja mięśnia na rozciąganie) dla wszystkich stawów z wyjątkiem stawu biodrowego, gdzie jest to zależne od anatomicznej pozycji spoczynkowej dla poszczególnych grup mięśniowych.

Staw

Grupa mięśniowa

Barkowy

Przywodziciele w poziomie (V3)

Przywodziciele w pionie (V3) Rotatory wewnętrzne (V3)

Łokciowy

Zginacze (ramię przywiedzione, V2)

Prostowniki (ramię odwiedzione, V3)

Nawracacze przedramienia (ramię przywiedzione, V3) Odwracacze przedramienia (j.w)

Promieniowo- nadgarstkowy

Zginacze (V3)

Prostowniki (V3)

Biodrowy

Prostowniki (staw kolanowy wyprostowany, V3)

Przywodziciele (j.w)

Rotatory zewnętrzne (staw kolanowy zgięty do 90 stopni V3) Rotatory wewnętrzne (j.w)

Kolanowy

Prostowniki (biodro zgięte do kąta 30 stopni, V2)

Zginacze(biodro, V3)

Skokowy

Zginacze podeszwowe (kolano zgięte do kąta 30 stopni, V3)

Załącznik nr.4 – Skala Napięcia Mięśni Przywodzicieli (Adduktor Tone Rating Scale)
0 – brak wzmożonego napięcia
1 – napięcie nieznacznie wzmożone, łatwe odwiedzenie do kąta 45 stopni
2 – odwiedzenie do kąta 45 stopni wymaga lekkiego wysiłku
3 – odwiedzenie do kąta 45 stopni wymaga umiarkowanego wysiłku
4 – odwiedzenie do kąta 45 stopni wymaga współpracy dwóch osób

Załącznik nr.5 – Skala oceny odruchów ścięgnistych
0 – odruch zniesiony
+/- odruch wywołany jedynie wzmocnieniem
+1 – odruch prawidłowy, lecz stłumiony
+2 – odruch prawidłowy
+3 – odruch wzmożony
+4 – skurcz kloniczny

Załącznik nr.6 – Skala częstości występowania spazmów mięśniowych wg.Penna
0 – brak spazmów
1 – łagodny spazm wywołany stymulacją
2 – nieregularny, silny spazm pojawiający się rzadziej niż raz na godzinę
3 – spazmy pojawiające się częściej niż raz na godzinę
4 – spazmy pojawiające się 10 i więcej razy na godzinę

Załącznik nr.7 – Skala częstości występowania spazmów mięśniowych wg.Snowa
0 – brak spazmów
1 – jeden lub mnie w ciągu doby
2 – od jednego do pięciu
3 – od pięciu do dziewięciu
4 – powyżej dziesięciu w ciągu doby

Załącznik nr.8 – Skala MRC (Medical Research Council Scale)
0 – brak napięcia mięśniowego
1 – wyczuwalny ślad napięcia mięśniowego podczas próby wykonania ruchu
2 – czynny ruch w warunkach obciążenia
3 – czynny ruch przeciwko sile ciężkości
4 – czynny ruch przeciwko sile ciężkości z dodatkowym obciążeniem
5 – prawidłowa siła mięśniowa

Załącznik nr.9 – Testy wykorzystywane w ocenie zakresu ruchomości
1) Test Duncan-Ely
Cel : Umożliwia różnicowanie przykurczu mięśnia prostego uda od wzmożonego napięcia
mięśnia biodrowo-lędźwiowego. Pozycja wyjściowa : na brzuchu
Ruch : bierny ruch zgięcia w stawie kolanowym
Wynik : jednoczesne mimowolne zgięcie w stawie biodrowym (uniesienie miednicy) świadczy o ograniczeniu ruchomości mięśnia prostego uda.

2) Test Thomasa
Cel :Umożliwia wykrycie przykurczu w mięśniu biodrowo-lędźwiowym lub wzmożonego napięcia o charakterze spastyczności.
Pozycja wyjściowa : na plecach
Ruch : maksymalne zgięcie w stawie biodrowym nietestowanej kończyny
Wynik : jednoczesne mimowolne zgięcie w stawie biodrowym testowanej kończyny świadczy o przykurczu lub spastyczności mięśnia biodrowo-lędźwiowego.

3) Test Silverskiolda
Cel : Umożliwia różnicowanie napięcia w mięśniu brzuchatym łydki od napięcia w mięśniu płaszczkowatym.
Pozycja wyjściowa : siad prosty
Ruch : bierny ruch zgięcia grzbietowego stopy w pozycji ze stawem kolanowym wyprostowanym , a następnie zgiętym

Wynik :
I – jeżeli przy zgiętym stawie kolanowym uzyska się większy zakres ruchu w stawie skokowym wtedy ograniczenie ruchomości spowodowane jest spastycznością w mięśniu brzuchatym łydki
II - jeżeli przy wyprostowanym stawie kolanowym uzyska się większy zakres ruchu w stawie
skokowym wtedy ograniczenie ruchomości spowodowane jest spastycznością w mięśniu płaszczkowatym
III – jeżeli ograniczenie ruchu jest takie same w obu pozycjach kolana, spastyczność
obejmuje głównie mięsień płaszczkowaty

4) Test oceny mięśni kulszowo-goleniowych
Cel : Umożliwia różnicowanie napięcia w mięśniach kulszowo-goleniowych od napięcia w
przywodzicielach uda.
Pozycja wyjściowa : na plecach
Ruch : ruch odwodzenia z kończynami dolnymi wyprostowanymi a następnie zgiętymi w stawach kolanowych z podudziami zwisającymi poza brzeg kozetki
Wynik : jeżeli podczas badania większe odwiedzenie jest możliwe przy zgiętych stawach kolanowych niż przy wyprostowanych wskazuje to na przykurcz w mięśniach kulszowo – goleniowych.

Załącznik nr.10 – Skala Brunnstrom

Kończyna górna

Ręka

1

Pacjent nie wykonuje żadnych ruchów, nie napina

mięśni – napięcie mięśniowe wiotkie

Brak ruchów

2

Zaznaczają się podstawowe synergie lub ich

komponenty, zamiast ruchów stwierdza się tylko napinanie mięśni, pojawia się spastyczność

Możliwy jakikolwiek ruch lub

napięcie mięśni ręki

3

Podstawowe synergie lub ich komponenty występują

wyraźnie i mają charakter ruchu dowolnego, nasilenie spastyczności maksymalne

Zginanie ręki w pięść, ruch

zginania i prostowania nadgarstka, możliwe utrzymanie przedmiotu chwytem hakowym

4

Spastyczność zmniejsza się, ruchy czynne

przekraczają zakres samych synergii, możliwe są

ruchy izolowane w pojedynczych stawach

Ruchy obrotowe nadgarstka,

zginanie i prostowanie palców, chwyt boczny

5

Spastyczność zmniejsza się, stwierdza się ruchy

izolowane, niezależne od podstawowych synergii

Wykonywanie chwytu

opozycyjnego, cylindrycznego, sferycznego, masowe prostowanie palców

6

Możliwe jest swobodne wykonywanie ruchów

izolowanych, ruchy są dobrze skoordynowane, napięcie mięśniowe zbliżone do prawidłowego

Ruchy precyzyjne, rzut piłeczką,

zapinanie i rozpinanie guzików

pkt

Kończyna dolna

1

Brak napięcia mięśni i niemożność wykonywania jakichkolwiek ruchów

2

Pojawiają się podstawowe synergie i ich komponenty, ruchy możliwe w

pozycji leżącej lub stojącej, występuje napięcie o charakterze spastycznym

3

Wyraźnie występują synergie lub ich komponenty, nasilenie spastyczności

maksymalne

4

Występują pojedyncze ruchy izolowane, np.zgięcie w stawie kolanowym

do kąta 90 stopni, zginanie grzbietowe stopy w pozycji siedzącej, spastyczne napięcie zmniejsz się

5

Spastyczne napięci mięśni utrzymuje się w nieznacznym stopniu, możliwe

izolowane zgięcie w stawie kolanowym w pozycji stojącej

6

Możliwy swobodny chód ze zmienną prędkością, dowolne nawracanie

stopu w pozycji stojącej, napięcie mięśni zbliżone do prawidłowego

Synergię należy rozumieć jako reakcję mięśniową prymitywną, zależną od woli, w której masowe współdziałanie grup mięśniowych (prostowniki, zginacze) powoduje wykonanie ruchu z siłą niezależną od potrzeby, według prymitywnego stereotypu.

Załącznik nr.11 – Podział reakcji stowarzyszonych

Łagodnie nasilone

Średnio nasilone

Bardzo nasilone

Pojawiają się tylko przy

pokonywaniu siły grawitacji lub w trakcie intensywnych wysiłków

Upośledzają ruch przeciwko

sile ciężkości

Upośledzają aktywność

ruchową

Napięcie wzrasta lokalnie

Obejmują proksymalne i

dystalne części kończyny

Obejmują całą

połowę ciała

Mogą pojawić się w sytuacjach

stresogennych

Zanikają wraz z zakończeniem

aktywności ruchowej, która je wywołuje

Nie zanikają wraz z

zakończeniem aktywności ruchowej lecz jakiś czas po niej

Załącznik nr.12 – Zmodyfikowana skala porządkowa

Nr.

Opis

„0”

Chód na palcach

Wzorzec palce - palce

„1”

Czasem cała stopa, czasem palce

„2”

Pełne i stałe obciążenie stopy

„3”

Wzorzec pięta - palce

Załącznik nr.13 – Test „Up&Go”
Polega na ocenie czasu potrzebnego choremu do samodzielnego wstania z krzesła, przejścia 3 metrów, obrotu, powrotu do krzesła i samodzielnego przejścia do siadu.

Najnowsze artykuły z tej kategorii