Zastosowanie neuromobilizacji w leczeniu pourazowych bólów okolicy lędźwiowo-krzyżowej

Zastosowanie neuromobilizacji w leczeniu pourazowych bólów okolicy lędźwiowo- krzyżowej – opis przypadku

STRESZCZENIE :

Wstęp. Celem pracy jest przedstawienie skuteczności metody neuromobilizacji oraz potrzeby włączenia jej w proces fizjoterapii.
Materiały i metody. Przedstawiono opis przypadku pacjenta leczonego w Oddziale Rehabilitacji Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiego w Krośnie.W terapii, oprócz typowych zabiegów fizjoterapeutycznych stosowano metodę neuromobilizacji.
Wyniki. Po przeprowadzonej terapii uzyskano zmniejszenie bólu,poprawę zakresu ruchomości i siły mięśniowej,a tym samym stan funkcjonalnego pacjenta.
Wnioski. Metoda neuromobilizacji jest skuteczna w sytuacji zaburzenia neuromechaniki i powinna znaleźć stałe zastosowanie w fizjoterapii.

WSTĘP
Neurobiomechanika i neuromobilizacje opracowane zostaly w sposób kompleksowy przez Davida Buttlera i opublikowane jako Mobilisation of the nervous system w roku 1991. Zastosowanie neuromobilizacji w fizjoterapii staje się w niektórych przypadkach rzeczywiście przydatne,szczególne w łagodzeniu dolegliwości bólowych,które nie ustępują mimo stosowania licznych zabiegów fizykalnych. Przykładem korzystnego zastosowania neuromobilizacji w fizjoterapii będzie opis przypadku pacjenta A.M leczonego na Oddziale Rehabilitacyjnym Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiego im.Jana Pawła II w Krośnie w dniach 26.11-09.12.2002.

MATERIAŁ I METODA
Pacjent A.M lat 24 uległ wypadkowi samochodowemu – grudzień 1998r. Doznał złamania kompresyjnego trzonów kręgów Th11 i Th12, złamanie kości krzyżowej i żeber,wstrząśnienia mózgu oraz obrażeń ogólnych. Bezpośrednio po urazie leczony był zachowawczo w oddziale ortopedycznym (1 miesiąc) oraz pulmonologicznym z powodu powikłań ze strony uk.oddechowego. Po ustabilizowaniu stanu ogólnego rozpoczął rehabilitację.
Łącznie w latach 1999-2002 przebywał dwukrotnie na oddziałach rehabilitacyjnych oraz dwukrotnie pobierał serię zabiegów w warunkach ambulatoryjnych.
Stosowano:

• zabiegi fizykalne (magnetoterapię ok.L-S , elektrostymulacja mięśni kkd, prąd DD na mięśnie przykręgosłupowe )
• masaż ręczny mięśni przykręgosłupowych oraz kkd
• kinezyterapię ( ćw.czynne w odciążeniu kkd , ćw.oporowe kkd, ćw.wzmacniające siłę mięśni tułowia – głównie m.brzucha)

Następnie (26.11-9.12.2002) pacjent przebywał w Oddziale Rehabilitacyjnym szpitala w Krośnie. Przy przyjęciu pacjent skarżył się na następujące objawy :

• cierpnięcie oraz zaburzenie czucia w dystalnej części kd prawej (od okolicy kolana do stopy)
• ból kości krzyżowej i guzicznej
• kurcze mięśni kd prawej
• bierne uniesienie prostej kończyny dolnej prawej (próba Lasequa,SLR) powodowało silny ból, uniemożliwiający dalszy ruch już przy kącie 20 stopni
• objaw Bragarda był dodatni
• mięśnie prawej kd nie wykazywał czynnościowego napięcia w porównaniu do strony przeciwnej
• stawy krzyżowo-biodrowe również nie wykazywały zwiększonego zablokowania
• siła mięśniowa prostowników st.biodrowego,zginaczy i prostowników st.kolanowego oraz prostowników st.skokowo-goleniowego po stronie prawej była wyraźnie mniejsza od strony przeciwnej i wynosiła średnio 4 w skali Lovetta
• zdaniem pacjenta , objawy bólowe okolicy kości krzyżowej oraz zaburzenia czucia i cierpnięcie prawej kd utrzymują się od momentu urazu z takim samym nasileniem

Terapia w oddziale rehabilitacyjnym i w przychodni przynosiły tylko nieznaczną poprawę i na krótki czas. Wszystkie objawy stwierdzone badaniem oraz opisywane przez pacjenta,wskazywały na zaburzenia czynnościowe w obrębie traktu nerwu kulszowego po strownie prawej. Naciąganie traktu tego nerwu dawało wynik dodatni,zwłaszcza z modyfikacją dla nerwu strzałkowego. Zastosowane leczenie, poza typowymi zabiegami fizjoterapeutycznymi jak magnetoterapia,elektroterapia,zabiegi cieplne,masaż ręczny,kinezyterapia,obejmowało również neuromobilizacje traktu nerwu kulszowego. Zabieg prowadzono zgodnie z metodyką wg Butlera, raz dziennie , pięc razy w tygodniu przez okres 2 tygodni. W dni wolne od terapii pacjent stosowal automobilizacje.

WYNIKI
Każdorazowo w trakcie neuromobilizacji traktu nerwu kulszowo pacjent zgłaszał uczucie ciepła rozchodzące się ąz do palców stopy oraz powrót czucia powierzchniowego. Objawy takie nie występowały od czasu urazu. W trakcie trwania terapii w Oddziale pacjent sukcesywnie zgłaszał wzrost siły mięśniowej prawej kd ,co było szczególnie odczuwalne w czasie chodu. Różnica w sile między kd,wyraźna na początku leczenia,przestała być
dostrzegalna. Zakres biernego uniesienia prostej kd prawej,wykonywanego bez bólu,zwiększył się z 20 do 65 stopni. Dolegliwości bólowe znacznie się zmniejszały, a nawet całowicie znikały na okres kilku godzin po neuromobilizacji.

DYSKUSJA
Zaburzenie ruchu rozciągania nerwów obwodowych oraz ich przesuwania w stosunku do otaczających tkanek,może mieć różne podłoże. W opisywanym przypadku źródłem wydaje się być złamanie kości krzyżowej. Deformacje powstałe w wyniku złamania kości są jednym z powodów zaburzeń neuromechaniki. W przypadkach gdy nie stwierdza się zaburzeń czynnościowych w obrębie stawów (zablokowanie),mięśni(wzmożone napięcie,bolesny przykurcz), czy innych tk.miękkich,to powodem bolesnego ograniczenia ruchu może być upośledzenie neuromechaniki. Wykonanie testów naciągowych pozwoli wykryć i potwierdzić taką hipotezę.

Bibliografia :
Janusz Boczar, Łukasz Wojtyczek
Oddział Rehabilitacji Wojewódzkiego Szpitala Podkarpackiegow im.Jana Pawła II, Krosno
- artykuł z Fizjoterapia Polska Vol.2, Nr4, 2003,384-386