Koksartroza dysplastyczna, rozpoznanie i leczenie (specjalizacja)

Koksartroza dysplastyczna, rozpoznanie i leczenie

Dane z wywiadu

1. płeć żeńska, poród pośladkowy, ciąża mnoga

b) leczenie w dzieciństwie z powodu dysplazji lub zwichnięcia

1. zwichnięcia lub dysplazja w najbliższej rodzinie

d) opóźnione rozpoczęcie chodzenia, utykanie w dzieciństwie

1. wczesne dolegliwości bólowe biodra pochodzenia torebkowego nasilające się podczas stania i chodzenia
2. ograniczenie wydolności chodu w wieku młodzieńczym

g) młody wiek chorego

Badanie kliniczne

1. skrócenie wymiaru względnego kkd wynikające z jej podwichnięcia w stawie biodrowym lub wydłużenie kończyny w wyniku ñ kąta szyjkowo-trzonowego

b) przemieszczenie krętarza większego ku górze

1. dodatni objaw Trendelenburga

d) dodatni objaw Duchenne’a

1. znaczny przykurcz przywiedzeniowy biodra

Obraz rtg (wg Kreczki)

1. panewka spłycona, szeroka o stromym niedorozwiniętym stropie (sourcil) i znacznie pogrubiałym dnie (objaw podwójnego dna)

b) zwykle kąt szyjkowo-trzonowy jest większy

1. podwichnięcie głowy kości udowej ku górze (przerwanie łuku Shentona Menarda)

d) przemieszczenie głowy kości udowej do boku - lateralizacja

1. przerwanie łuku Calve
2. głowa kości udowej grzybowato zniekształcona z osteofitami w części dolnej

g) decentracja głowy w panewce

h) inne objawy jak w innych koksartrozach

Zapobieganie zmianom zwyrodnieniowym w dysplastycznym, podwichniętym biodrze u dorastających

Tylman odrzuca osteotomię detorsyjno-dewalgizującą (wskazaniem jest kąt ST > 135*, kąt Wiberga 15-20*, sferyczna głowa) i zaleca rekonstrukcję mechaniczną a nie anatomiczną biodra. Ma ona polegać na wydłużeniu dachu panewki i całkowitym pokryciu podwichniętej głowy oraz wykonaniu osteotomii walgizującej:

1. osteotomia walgizująca; z cięcia Smith - Petersena półkolista osteotomia miedzykrętarzowa z wytworzeniem kątowego wygięcia w kierunku przyśrodkowo - tylnym aby zbliżyć krętarz mniejszy do kości kulszowej i stworzyć nowe pole podparcia

b) plastyka stropu panewki; (wg Salmona) wytworzenie uszypułowanych płatów kostnych w okolicy nadpanewkowej z ułożonymi na nich trójkątnymi ryglami korowo - gąbczastymi

1. po operacji gips na 6 + 6 tygodni, obciążanie po 4 miesiącach

Leczenie zachowawcze

1. Gimnastyka zapobiegająca przykurczom i utrzymująca poprawny zakres ruchomości
2. Odciążenie biodra i leczenie balneologiczne
3. Fizykoterapia: UD, jontoforeza lignokainowo - hydrokortyzonowa, DKF
4. Blokady sterydowe

Leczenie operacyjne

1. Osteotomie miednicy (osteotomia Chiariego) w mało zaawansowanych zmianach

1. Osteotomie kości udowej
   1. osteotomia Mc Murray'a klasyczna z przesunięciem odłamu obwodowego w kierunku przyśrodkowym o 1/3 szerokości trzonu (wskazana głównie u chorych bez wyraźnego przerwania linii Shentona i zapadnięcia beleczek kostnych głowy w obrazie rtg oraz z zachowanym zgięciem w stawie biodrowym > 70*)

b) osteotomia Pauwels I waryzująca (wskazana u chorych z koślawością szyjki kości udowej i sferyczną głową)

1. osteotomia Pauwels II (wskazana u chorych z dysplazją stawu biodrowego i brakiem możliwości scentrowania głowy w panewce)

d) osteotomie historyczne: Milcha, Grucy Y i dynamiczna i Wenta

1. Plastyki biodra
   1. plastyka stropu panewki wg Salmona lub wg Staheli

b) interpozycja powięzi, mięśni lub skóry

1. kapoplastyka Smith-Petersena polegająca na założeniu na kikut głowy metalowej czapy; z czasem dochodziło jednak do zaniku głowy i szyjki i zapadania się implantu w część krętarzową
2. Usztywnienia biodra jak w punkcie 41.3
3. Alloplastyki biodra z ewentualnym nadbudowaniem stropu panewki
   1. jednoczęściowe

b) całkowite

6. Operacje paliatywne

1. operacja Taverniera; przecięcie gałązki czuciowej nn zasłonowego

b) operacja Vossa; odcięcie krętarza większego oraz przywodzicieli i rotatorów

1. operacja Duverneya; nawiercenie szyjki i głowy dla jej odbarczenia

d) cheilotomie

1. operacja Palazziego - Stucka; wszczepienie uszypułowanych mm do głowy i panewki
2. operacja Girdlestona - wytworzenie biodra wiszącego