Metabolizm tłuszczowców i aminokwasów
Po posiłku – synteza kwasów tłuszczowych
Na czczo – utlenianie kwasów tłuszczowych w wątrobie Glikogen glukozo-6-fosforan glukoza
Synteza kwasów materiał tłuszczowych energetyczny VLDL
Tłuszcze z wątroby są transportowane do tkanek – tłuszczowej – skąd kwasy są transportowane do wątroby
Glukoza (z wątroby) VLDL (z wątroby) Glukoza kwas tłuszczowy Glicerolo-3-fosforan
Tłuszczowce:
- acylo-CoA
- trtiacyloglicerole
- lipaza zależna od hormonu
- gliecrol kwas tłuszczowy
Biosynteza cholesterolu:
- 2 acetylo-CoA
- cholesterol
- sole żółciowe
- hormony steroidowe
Acetylo-CoA hamuje reduktazę HMG CoA
- żywienie cholesterolem
- głodzenie (brak substratów)
- fosforylacja enzymu
- glukagon
- lowastatyna (lek z grupy statyn na choroby sercowo – naczyniowe)
Mewalonian aktywuje reduktazę HMG CoA
- insulina, hormony tarczycy, kwasy tłuszczowe powstają w wątrobie z cholesterolu.
Pierwotne magazynowane są w woreczku żółciowym np. kwas chenodeoksycholinowy, kwas cholowy
Wtórne kwasy żółciowe – w jelicie np. kwas litocholowy, kwas deoksycholowy
Ulegają dekoniugacji i wchłanianiu zwrotnemu przez śluzówkę - w połączeniu z albuminami wracają do wątroby –tzw. Krążenie wątrobowo-jelitowe
W wątrobie są sprzęgane z glicyną lub tauryną i wydzielane do żółci
Poza kwasami w żółci występuje cholesterol, sole żółciowe, fosfolipidy
Dużo cholesterolu w żółci – jest wytrącany w postaci kamieni żółciowych
Wydzielanie żółci do jelita jest główną drogą wydalania cholesterolu, bo u ludzi szkielet steroidu nie może utleniać się do CO2 i H2O
Powstawanie hormonów steroidowych z cholesterolu
W komórkach nadnerczy cholesterol jest magazynowany w postaci estrów cholesterolu.
Po hydrolizie – wolny – jest przekształcany w progesteron
Cholesterol Pregnenolm Progestageny
Glukokortykoidy mineralkortykoidy androgeny
np. kortyzol np. aldosteron np. estrogeny
Metabolizm aminokwasów
Pula aminokwasów – aminokwasy z diety i z proteolizy endogennych białek
Zmniejszenie puli wynika z katabolizmu aminokwasów, syntezy białka i innych związków
Całkowita utrata dzienna azotu poprzez mocz, skórę, kał jest równa całkowitej ilości azotu dostarczonego do organizmu = równowaga azotowa organizmu u zdrowych i dorosłych osób Jeśli straty azotu są mniejsze niż ilość dostarczanego do organizmu azotu – dodatni bilans azotowy – u zdrowych rosnących dzieci i u rekonwalescentów
Jeśli straty azotu są większe niż ilość dostarczana do organizmu – ujemny bilans azotowy – u ludzi ze schorzeniami prowadzącymi do zaniku tkanek oraz u ludzi głodujących.
Może zagrażać życiu.
Gdy aktynomiozyna mięśni ulega degradacji uwalnia się 3-metylohistydyna wydalana z moczem i jest miarą rozpadu białek mięśni
Aminokwasy mogą być substratami w utlenianiu biologicznym – transaminacja i oksydeaminacja dostarczają łańcuchów węglowodorowych, które mogą być źródłem energii
Cykl mocznikowy – zachodzi w wątrobie, detoksykacja amoniaku do mocznika
Na wytwarzanie 1 cząsteczki mocznika są zużywane 2g amoniaku (2ATP) i 1g asparaginianu (1ATP)
Losy szkieletu węglowego amoniaku:
- aminokwasy ketogenne rozkładane do acetylo-CoA lub acetoacetylo-CoA – powstają ciała ketonowe (leucyna, lizyna)
- aminokwasy glukogenne rozkładane do pirogronianu lub metabolitu cyklu Crebsa a z nich powstaje glukoza
Wyłącznie glukogenne:
- alanina,
- arginina,
- asparaginian,
- asparagina,
- cysteina,
- glutamina,
- glutaminian,
- glicyna,
- histydyna,
- metionina,
- seryna,
- walina
Ketogenne i glukogenne:
- izoleucyna,
- fenyloalanina,
- treonina,
- tyrozyna,
- tryptofan