Zawroty głowy i zaburzenia równowagii

Układ równowagi składa się z kilku narządw zmysłów:
a) narządu przedsionkowego zlokalizowanego w uchu wewnętrznym
b) narządu wzroku
c) czucia głębokiego

Informacje z tych narządów przekazywane są do ośrodków w centralnym układzie nerwowym, w których po ich analizie i integracji generowane są bodźce dla efektorów głównie mięśni okoruchowych i mięśni szkieletowych, wpływając na ich czynność tak, aby umożliwić stabilizację spojrzenia i zachowanie
równowagi w różnych położeniach głowy i ciała.

Przyczyny zaburzeń równowagii

1) przyczyny obwodowe np.
- uszkodzenie przedsionka,
- uszkodzenie części nerwu VIII przedsionkowo-ślimakowego,
- zapalenie neuronu przedsionkowego,
- wypadnięcie funkcji ucha wewnętrznego
2) przyczyny ośrodkowe związane z uszkodzeniem struktur w obrębie OUN (mózgu, móżdżku, rdzenia kręgowego, pnia mózgu)
3) organiczna
4) czynnościowa

Objawy zaburzeń równowagii

- zawroty głowy (obajaw vertigo) = objaw subiektywny
- oczopląs (mimowolny ruch gałek ocznych) = objaw obiektywny
- zachwiana równowaga = objaw obiektywny

Zawrót głowy jest to iluzja ruchu, najczęściej wirowego (otoczenia lub osoby, która go doświadcza) czyli rzeczywiste vertigo, bądź falowanie, kołysanie, ściąganie w bok, zapadanie się.
Mogą towarzyszyć temu inne nieprzyjemne i niepokojące dolegliwości np.:
- nudności,
- wymioty,
- zaburzenia słuchu,
- bóle głowy,
- zaburzenia równowagii

Badanie

1. badanie otoskopowe
2. badanie oczopląsu samoistnego
3. orientacyjne badania zaburzeń równowagi w testach statycznych i dynamicznych
4. elektro- i wideonystagmografia
5. audiometria tonalna, impedacyjna
6. badanie potencjałów słuchowych z pnia mózgu
7. posturografia statyczna i dynamiczna
8. badanie radiologiczne kręgosłupa szyjnego i kości skroniowych
9. tomografia komputerowa głowy
10.rezonans magnetyczny głowy i kręgosłupa szyjnego
11.badania ultrasonograficzne tętnic szyjnych i kręgowych

Leczenie

Leczenie zawrotów głowy zależy przede wszystkim od ich przyczyny.
W celu zmniejszenia dolegliwości u osób cierpiących z powodu łagodnego napadowego położeniowego zawrotu głowy stosuje się Manewr Epleya.

Często wykonywany przez lekarza. Osoba leży przez 2 minuty w pozycji na plecach, z głową odchyloną do tyłu poza leżanką i skręconą o 45°w kierunku ucha chorego. Następnie skręca głowę o 90° w kierunku ucha zdrowego. Skutkuje to przemieszczeniem otolitów do ujścia kanału półkolistego.
Następnie rotuje głowę o kolejne 90° w kierunku ucha zdrowego i odchyla ją w dół. Pozostaje w tej pozycji około 2 minuty. Następnie powraca do pozycji siedzącej, co powoduje przemieszczenie otolitów do przedsionka.
Może być również wykonywany przez pacjenta w domu.