Metoda rehabilitacyjna - Cyriax
Założeniem metody było opracowanie sposobu diagnozowania pacjentów. Wynikało to z istniejących w tamtym czasie trudności w rozpoznawaniu i interpretowaniu dysfunkcji narządu ruchu które głównie dotyczyły tkanek miękkich.
Dlatego autor dokonał podziału tkanek miękkich na dwa typy :
I) tkanki niekurczliwe (wewnętrzne, pasywne) :
- więzadła
- powięzi
- kaletki
- torebki stawowe
- opona twarda
- korzenie nerwowe
II) tkanki kurczliwe ( aktywne ) :
- mięśnie
- ścięgna i przyczepy do punktów kostnych
Schemat badania wg autora :
1) Wywiad :
- czas
- okoliczności
- charakterystyka bólu : ostry, tępy, przewlekły
- kiedy nasila się , kiedy ustępuje
- określenie miejsca występowania bólu
2) Obserwacja
- postawy ciała
- chodu
- wykonywania ruchów : ocena zakresu ruchu, nawyki, kompensacje
3) Badanie funkcjonalne
- ruchy czynne
- ruchy bierne
- napięcia izometryczne w połowie fizjologicznego zakresu ruchomości
4) Badanie dotykowe
- w celu oceny nadmiernie napiętych struktur
Badanie funkcjonalne :
Podczas badania tkanek niekurczliwych oceniamy :
- zgodność objawów w ruchach czynnych i biernych
- czas wystąpienia objawów
- określamy zakres ruchomości w każdej płaszczyźnie
- obecność wzorca torebkowego
Przykład
Dolegliwości w tym samym kierunku |
Dolegliwości w przeciwnych kierunkach |
|
|
Świadczy o uszkodzeniu struktur wewnętrznych |
Świadczy o uszkodzeniu struktur aktywnych |
Wzorzec torebkowy – procentowe zestawienie ograniczeń tych ruchów dla poszczególnych stawów przedstawiony w ten sposób że na początku wymieniamy ruchy najbardziej ograniczone a po nich mniej.
Rozpoznanie wzorca wskazuje nam na toczący się stan zapalny, zwyrodnieniowy w stawie
Staw |
Wzorzec torebkowy - ograniczenie |
skroniowo – żuchwowy szczytowo – potyliczny odcinka szyjnego ramienny mostkowo – obojczykowy barkowo – obojczykowy ramienno – łokciowy ramienno – promieniowy promieniowo - łokciowy bliższy promieniowo – łokciowy dalszy promieniowo – nadgarstkowy śródręcznopaliczkowe, międzypaliczkowe odcinka piersiowego odcinka lędźwiowego krzyżowo – biodrowy, spojenie łonowe biodrowy kolanowy piszczelowo – strzałkowy skokowo – goleniowy śródstopno – paliczkowy palucha śródstopno – paliczkowy palców II-IV międzypaliczkowe |
Otwarcia ust Wyprost i skłon boczny Skłon boczny i skręty , wyprost Rotacja zewnętrzna, odwodzenie, rotacja wewnętrzna Ból na końcu zakresu ruchu Ból na końcu zakresu ruchu Zgięcie, wyprost Zgięcie, wyprost, odwracanie, nawracanie Odwracanie, nawracanie Pełny zakres ruchu, ból na końcu odwraca. i nawracania Zgięcie i wyprost Zgięcie, wyprost Skłon boczny i rotacje, wyprost Skłon boczny i rotacje, wyprost Ból podczas napięcia struktur okołostawowych Wyprost, odwodzenie, rotacja wewnętrzna Zgięcie, wyprost Ból podczas napięcia struktur okołostawowych Zgięcie, wyprost Wyprost, zgięcie Zmienny Zgięcie, wyprost |
Ocena czucia końcowego ruchu
Opór końcowy – uczucie przy palpacji, zależne od struktury tkankowej w końcowej fazie ruchów biernych. Zdeterminowane jest rozciągnięciem tkanek wewnętrznych.
Opór końcowy fizjologiczny
• Miękki-elastyczny |
-opór mięśni,ścięgien |
• Silny-elastyczny |
-opór więzadeł |
• Twardy-elastyczny |
-opóe chrzęstny,torebkowy |
• Twardy-nieelastyczny,bezbolesny |
-opór kości |
Opór końcowy patologiczny
• Spastyczne |
|
• Torebkowe |
|
• Puste |
|
• Sprężynujące |
|
• Mięśniowe |
|
• Kostne |
|
Odpowiedzi tkanek niekurczliwych :
- Pełny zakres ruchu, bez bólu, opór końcowy prawidłowy – stan fizjologiczny
- Ograniczenie ruchu w płaszczyznach, ból, opór końcowy nieprawidłowy – I / II stopień uszkodzenia więzadła lub lokalne zlepienie tkanek miękkich
- Ograniczony ruch, bez bólu, opór końcowy nienaturalny – stan zapalny tk.kostnej
- Ograniczony ruch, ból, opór końcowy niefizjologiczny – proces zwyrodnieniowy stawu
Badanie tkanek kurczliwych :
- poprzez napięcie izometryczne
- z jednoczesnym ustawieniem stawu nad którym przebiegają
- w pozycji pośredniej
Odpowiedzi tkanek niekurczliwych :
- Napięcie silne, bezbolesne – stan fizjologiczny
- Napięcie silne, bolesne – uraz mięśnia (I / II stopień) , ścięgna (stan zapalny),przyczepu
- Napięcie osłabione, bolesne – uszkodzenie w pobliżu stawu
- Napięcie obniżone, bezbolesne – uraz mięśnia (III stopień) , dysfunkcja nerwów
Przykładowe rysunki badania
Skłon tułowia ( w prawo i w lewo) |
Skłon tułowia w przód |
Mierzymy odległość palców od szpary stawowej |
Zgięcie wywołuje rozciągnięcie opony od dołu Zgięcie głowy – rozciągnięcie opony od góry |
Test opony na korzenie S1, S2
Pozycja stojąca na jednej nodze – na palcach
Terapeuta przodem do pacjenta trzyma za kkg
Testy dla stawu biodrowego
Test Thomasa Test McMurray
Przykłady dermatomów
Ból oponowy pochodzenia piersiowego |
Ból oponowy pochodzenia lędźwiowego |
![]() |
|
C2-C3 C4 C5 C6 C8 |
|
TH1
L2 L4 S1 |
|
W skład wchodzą :
- trakcje
- manipulacje
- mobilizacje
- masaż poprzeczny
- iniekcje sterydowe : odstawowe , zewnątrzstawowe
- naciąganie torebki
Hipoteza tej metody dotyczyła zaklinowania fragmentu tarczy międzykręgowej. Do przemieszczenia krążka najczęściej dochodzi w wyniku urazu, występują objawy neurologiczne.
Charakterystyka :
- manipulacje przeprowadzamy wtedy gdy nie stwierdzono objawów rdzeniowych , korzeniowych
- manipulacje i trakcje działają jednocześnie na więcej niż jeden zablokowany segment ruchowy
- stosowanie dużej siły
- aby zmniejszyć objawy bólowe, zwiększyć rozciągliwość powstałych w wyniku urazu blizn oraz w celu przekrwienia mięśni, ścięgien i więzadeł w dysfunkcji stosuje się masaż poprzeczny oraz iniekcje
- masaż poprzeczny stosujemy w tkliwym miejscu ( w obszarze około 2 cm) , głęboki nacisk
prowadzony jest poprzecznie w stosunku do włókien, czas zabiegu 3-5 minut gdy występują silne bóle , 10-15 przewlekłe
Masaż poprzeczny
Więcej przykładów na stronie - http://www.om-cyriax.com/info.asp?language=EN&pagina=Transverse%20friction%20massage
Iniekcje sterydowe
Więcej na stronie -
http://www.om-cyriax.com/info.asp?language=EN&;;pagina=Infiltrations%20-%20injections
Bibliografia :
Zembaty – Kinezyterapia tom II
Levit – Leczenie manualne zaburzeń czynności narządu ruchu
Kaltenborn – Manualne mobilizacje stawów kończyn – badanie manualne, mobilizacje stawów
http://www.cyriax.pl/
http://www.ombregt.be/
Filmy :
Anatomia, Historia, Ocena funkcjonalna, Uszkodzenia, Leczenie, Metody, Iniekcje
- Kręgosłup szyjny http://eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/06/0607cervical.htm
- Staw barkowy http://eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/06/shoulder.htm
- Staw łokciowy i nadgarstkowy http://www.eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/06/0609elbow.htm
- Kręgosłup piersiowy i lędźwiowy http://eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/06/0606lumbar2.htm
- Staw biodrowy i kolanowy http://www.eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/knee.htm
- Staw skokowy http://www.eswt.co.kr/cyriax/semi-lin/06/ankle.htm