Mięśnie działające na staw barkowy
M.naramienny (deltoideus)
PP: koniec barkowy obojczyka (cz. przednia), wyrostek barkowy łopatki (cz. środkowa), grzebień łopatki (cz. tylna).
PK: guzowatość naramienna k.ramiennej.
CZYNNOŚĆ: skurcz wszystkich części mięśnia odwodzi kg w st. ramiennym do poziomu.
Napięcie mięśnia stabilizuje st. Ramienny.
Skurcz części przedniej (obojczykowej) przodozgina i nawraca ramię.
Część tylna (grzebieniowa) tyłozgina i odwraca ramię.
Część środkowa (barkowa) odwodzi ramię do poziomu.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw pachowy (C5,C6).
M.nadgrzebieniowy (supraspinatus)
PP: dół nadgrzebieniowy łopatki. Krótkie płaskie ścięgno końcowe kieruje się do boku pod wyrostkiem barkowym łopatki.
PK: guzek większy k.ramiennej. Część włókien zrasta się z torebką st.ramiennego.
CZYNNOŚĆ: odwodzenie w st.ramiennym, napięcie torebki stawowej, odwracanie ramienia.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw nadłopatkowy (C4, C5, C6).
M.podgrzebieniowy (infraspinatus)
PP: dół podgrzebieniowy łopatki. Kieruje się do boku i przechodzi w płaskie ścięgno.
PK: Ścięgno przyczepia się do guzka większego kości ramiennej oraz powierzchni tylnej torebki stawowej.
CZYNNOŚĆ: skurcz mięśnia powoduje odwracanie ramienia, napina torebkę stawową, chroniąc ją przed wklinowaniem się do jamy stawu.
Mięsień wspomaga ruchy tyłozgięcia, a górne włókna – ruch odwodzenia.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw nadłopatkowy (C5, C6).
M.obły mniejszy (teres minor)
PP: brzeg boczny łopatki. Włókna mięśniowe biegną do dołu i ku górze.
PK: guzek większy k. ramiennej, torebka st.ramiennego.
CZYNNOŚĆ: odwracanie ramienia, napina torebkę stawową, wspomaga ruch tyłozgięcia.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw pachowy (C5, C6).
M.obły większy (teres major)
PP: kąt dolny łopatki, włókna mięśniowe kierują się do boku i góry w rejon dołu pachowego.
PK: grzebień guzka mniejszego obok przyczepu m.najszerszego grzbietu.
CZYNNOŚĆ: tyłozgina ramię, przywodzi, nawraca.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw piersiowo-grzbietowy (C6, C7).
M.podłopatkowy (subscapularis)
PP: pokrywa całą powierzchnię żebrową łopatki. Włókna mięśniowe biegną do boku i nieco ku górze.
PK: guzek mniejszy k.ramiennej oraz torebka stawowa.
CZYNNOŚĆ: skurcz mięśnia powoduje ruch nawracania ramienia i przywodzenia.
Wysunięte do przodu ramię cofa się (tyło zgina), napina także torebkę stawową.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerwy podłopatkowe (C5, C6, C7).
Pozostałe mięśnie działające na staw barkowy, mięśnie ramienia (grupa przednia)
M. kruczo-ramienny (coracobrachialis)
PP: wyrostek kruczy łopatki.
PK: ½ długości kości ramiennej na powierzchni przednio przyśrodkowej.
CZYNNOŚĆ: przodozgięcie ramienia, przywodzenie, nawracanie.
UNERWIENIE: splot ramienny – gałązki nerwu mięśniowo-skórnego (C5, C6, C7).
M. dwugłowy ramienia (biceps brachii)
PP: głowa długa (caputlongum) – guzek nadpanewkowy łopatki i kieruje się w bok do bruzdy międzyguzkowej. Ta część ścięgna położona jest w jamie st. ramiennego.
Następnie ścięgno kieruje się w dół do bruzdy międzyguzkowej i biegnie wzdłuż kości ramiennej, przechodząc w brzusiec mięśniowy.
Głowa krótka (caputbreve) – wyrostek kruczy łopatki.
Obie głowy łączą sięze sobą we wspólnym brzuścu mięśniowym w połowie długości ramienia.
PK: guzowatość kości promieniowej.
Część włókien ścięgna końcowego przechodzi w płaskie rozcięgno dochodzące do powięzi przedramienia.
CZYNNOŚĆ: działa na dwa stawy: ramienny i łokciowy.
Głowa długa – odwodzi ramię.
Głowa krótka – współpracuje z m.kruczoramiennym – przywodzi, przodozgina, nawraca.
St. łokciowy – skurcz powoduje zgięcie w stawie oraz odwracanie przedramienia.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw mięśniowo skórny (C5, C6).
Pozostałe mięśnie działające na staw barkowy, mięśnie ramienia (grupa tylna)
M. trójgłowy ramienia (triceps brachii)
PP: głowa długa (caputlongum) – guzek podpanewkowy łopatki, skąd kieruję się na ramię między obu mięśniami obłymi.
Głowa ta pokrywa dwie pozostałe.
Głowa boczna (caputlaterale) – tylna powierzchnia k.ramiennej, powyżej i do boku od bruzdy nerwu promieniowego.
Głowa przyśrodkowa (caputmediale) – poniżej i przyśrodkowo od bruzdy nerwu promieniowego
PK: wyrostek łokciowy k.łokciowej. Część włókien zrasta się z torebką stawową.
CZYNNOŚĆ: prostowanie w st.łokciowym.
Głowa długa – działa na staw ramienny: tyło zgina ramię, przywodzi.
W związku z większym napięciem spoczynkowym mięśni zginających st.łokciowy w stosunku do mięśnia trójgłowego ramienia w pozycji spoczynkowej st.łokciowy jest nieco zgięty.
UNERWIENIE: splot ramienny – nerw promieniowy (C6, C7, C8).
Mięśnie klatki piersiowej
M. piersiowy większy (pectoralis major)
PP: część obojczykowa (pars clavicularis) – koniec mostkowy obojczyka.
Część mostkowo-żebrowa (pars sternocostalis) – powierzchnia przednia mostka i przyległe chrząstki żeber.
Część brzuszna (pars abdominalis) –przednia powierzchnia pochewki mięśnia prostego brzucha.
Włókna mięśniowe kierują się o dołu pachowego; czasem nie występuje.
PK: grzebień guzka większego k.ramiennej w postaci kilkucentymetrowego ścięgna ułożonego na kształt kieszonki otwartej ku górze i wypełnionej tkanką łączną wiotką.
Brzeg dolny tworzy przednie ograniczenie dołu pachowego.
CZYNNOŚĆ: skurcz całego mięśnia powoduje ruch obejmowania, czyli przodozgina, przywodzi, nawraca.
Część oboczykowa – przodozgina ramię.
Część mostkowo-żebrowa – przy uniesionym ramieniu energicznie opuszcza kończynę. Pociąga wraz z m.najszerszym grzbietu całe ciało ku górze, np. podczas wspinania na drzewo. Pomocniczy mięsień wdechowy.
UNERWIENIE: splot ramienny – nn. piersiowe przednie (cz.obojczykowa – C5, C6 ; cz.mostkowo- żebrowa – C7, C8, TH1).
Mięśnie grzbietu
M.najszerszy grzbietu (latissimusdorsi)
PP: część kręgowa (pars vertebralis) – wyrostki kolczyste dolnych sześciu kręgów piersiowych, kręgi lędźwiowe, grzebień pośrodkowy k.krzyżowej.
Część biodrowa (pars iliaca) – odcinek przyśrodkowy grzebienia biodrowego.
Część żebrowa (pars costalis) – zewnętrzna powierzchnia dolnych 3-4 żeber.
Część łopatkowa (pars scapularis) – dolny kąt łopatki.
Wszystkie włókna kierują się zbieżnie do boku i ku górze do dołu pachowego.
W końcowym przebiegu towarzyszy mu m.obły większy.
Między ścięgnami obu mięśni znajduje się kaletka podścięgnowa m. najszerszego grzbietu.
Mięsień ten tworzy tylne ograniczenie dołu pachowego.
PK: grzebień guzka mniejszego kości ramiennej od strony przyśrodkowej i przedniej.
CZYNNOŚĆ: działa głównie na staw ramienny – przywodzi, nawraca, tyłozgina ramię.
Przy spokojnym skurczu unosi dolne żebra, jest pomocniczym mięśniem wdechowym.
Podczas szybkiego, krótkiego skurczu boczna część mięśnia uciska żebra – współdziała wówczas z mięśniami wydechowymi podczas kaszlu i odkrztuszania.
Przy ustalonych ramionach, np. podczas zwisu na drążku, razem z m.piersiowym większym unoszą tułów ku górze.
UNERWIENIE: splot ramienny – n. piersiowo-grzbietowy.
Ruchy w stawie ramiennym |
|
Odwodzenie (do 90°) |
Przywodzenie |
m.naramienny(cz.srodkowa) m. obły wiekszy m.nadgrzebieniowy m.dwugłowy ramienia(głowa długa) |
m.obły wiekszy |
Rotacja zewnętrzna (odwracanie) |
Rotacja wewnętrzna (nawracanie) |
m.naramienny(cz. tylna) m.nadgrzebieniowy (mała komponenta tego ruchu) m.podgrzebieniowy m.obły mniejszy |
m.naramienny(cz. przednia) |
Zginanie |
Prostowanie |
m.naramienny(cz.przednia->obojczykowa) m.dwugłowy ramienia |
m.trójgłowy ramienia(głowa długa) |
Ruchy obwodzenia |
|
Powstają poprzez połączenie ruchów zgięcia i prostowania z odwodzeniem i przywodzeniem. |
Unoszenie ramienia w stawie ramiennym powyżej poziomu nie jest możliwe z powodu napięcia mięsni przywodzących i dolnej ściany torebki ,i z powodu oparcia sie guzka większego kości ramiennej o sklepienie stawu ramiennego.
Dalsze unoszenie ramieniaodbywa sie w stawach obojczyka(uniesienie ramienia do 150-160°).
Dalszy ruch ramieniaaż do pionu obejmuje kl.piersiowa, która przez prostowanie kręgosłupa przechyla siekutyłowi.
Opracował: Arkadiusz Wawrzyniak
Literatura: Zofia Ignasiak „Anatomia układu ruchu”