Skala Hoehn i Yahr (HY Scale)
Skala ta jest wykorzystywana w opisach klinicznych czy klasyfikacji grup chorych.
Ma decydujące znaczenie dla określenia skuteczności leczenia farmakologicznego, jak i rehabilitacji.
Jest to pieciostopniowa skala stosowana głównie u pacjentów z choroba Parkinsowna w celu określenia nasilenia objawów parkinsonowskich i naturalnego przebiegu choroby.
Stopien pierwszy oznacza najmniejsze nasilenie objawów.
Niekiedy stosuje sie wartości posrednie np. 2 i 1/2.
Stadium I niesprawności
Objawy tylko jednostronne, zwykle z minimalnym lub bez upośledzenia czynnościowego, bez wyraźnego wpływu na codzienne funkcjonowanie chorego.
Stadium trwa około 3 lat.
Stadium II niesprawności
Objawy obustronne lub osiowe, bez zaburzeń równowagi.
Obserwuje się prawie wszystkie typowe objawy choroby: hipomimię, hipotonię (osłabienie siły głosu), wolniejszy chód, przodopochylenie, upośledzenie sprawności ruchowej.
Stadium trwa około 3-4 lata.
Stadium III niesprawności
Pierwsze objawy upośledzenia odruchów postawy.
Ujawnia się to jako niestabilność podczas obracania się, lub w czasie wytrącenia z równowagi i podczas stania ze złączonymi nogami i zamkniętymi oczami.
Pacjent jest nieco ograniczony funkcjonalnie w zakresie ADL, ale wykazuje pewien potencjał do pracy zawodowej zależny od rodzaju zatrudnienia.
Fizycznie pacjenci są w stanie prowadzić niezależne życie, a ich sprawność ma małe lub umiarkowane nasilenie.
Chory zachowuje niezależność w życiu codziennym, choć wiele czynności wykonuje z trudem i znacznie wolniej.
Przyjmuje również sylwetkę i chód parkinsonowski.
Stadium to może trwać wiele lat.
Stadium IV niesprawności
W pełni rozwinięta choroba powodująca niesprawność, pacjent jest jeszcze w stanie chodzić bez pomocy, ale jest to znacznie utrudnione.
Występuje znaczne upośledzanie sprawności ruchowej.
Chory wymaga pomocy przy czynnościach dnia codziennego.
Funkcja samodzielnego stania i chodzenia jest nadal zachowana, pomimo licznych upadków.
Stadium to może trwać wiele lat.
Stadium V niesprawności
Przy braku pomocy przywiązanie do łóżka lub wózka inwalidzkiego.
Chory jest całkowicie zależny od otoczenia (głównie siedzi lub leży).
Chód jest możliwy jedynie przy pomocy opiekunów.
Bibliografia :
Hoehn M, Yahr M (1967). - "Parkinsonism: onset, progression and mortality". Neurology. 17 (5): 427–42.
Goetz CG, Poewe W, Rascol O. and others (2004). - "Movement Disorder Society Task Force Report on the Hoehn and Yahr Staging Scale: Status and Recommendations. The Movement Disorder Society Task Force on Rating Scales for Parkinson's Disease". Movement Disorders. 19 (9): 1020–1028
W. Kurant - Żyję z chorobą Parkinsona, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2002, s. 44.
