Badanie odruchów
Młotek neurologiczny wykorzystuje sie w celu oceny charakteru głębokich odruchów ścięgnistych.
Przeprowadzaenie :
- pozycja wyjściowa swobodna, symetryczna
- przed badaniem należy przeprowadzić wywiad w celu eliminacji czynników wpływających na jakość odruchów np. (dysfunkcje tarczycy, zaburzenia elektrolitów, poziom lęku)
- testowanie odruchów związane jest z testowaniem korzeni nerwowych
- zawsze należy wykonać pomiar po obu stronach ciała w celu wychwycenia ewentualnych różnic
- w przypadku gdy trudno jest wywołać reakcję, można zastosować wzmocnienie odruchu, które polega na poproszeniu pacjenta aby wziął głęboki oddech lub należy odwrócić uwagę pacjenta od badania
Metoda badania
1) Biceps --- C5, C6
Odpowiedź : widoczny skurcz brzuśca mięśniowego, nieznaczne zgięcie przedramienia lub wyczuwalny skurcz mięśnia pod palcem
2) Brachioradialis --- C5
Odpowiedź : nieznaczne zgięcie przedramienia
3) Zginacze palców --- C7
Odpowiedź : nieznaczne zgięcie palców
4) Triceps --- C7
Odpowiedź : nieznaczy wyprost stawu łokciowego
5) Quadriceps --- L3, L4
Odpowiedź : nieznaczny wyprost w stawie kolanowym
6) Hamstring --- L5 - S2
Odpowiedź : nieznaczne zgięcie w stawie kolanowym
7) Gastrocnemus ---L5 - S2
Odpowiedź : nieznaczny ruch zgięcia podeszwowego
Interpretacja wg H.Masur
0 - brak odruch
1 - odruch śladowy zauważany tylko ze wzmocnieniem
2 - norma
3 - odruch żywy, energiczny
4 - przerywany klonus ( powtarzający się, wibracyjny skurcz)
5 - stały klonus
- O normie mówimy gdy odruchy ścięgniste charaketryzują się odpowiedziami 1,2 lub 3 (jeśli są asymetryczne lub występuje znaczna różnica pomiędzy kończynami dolnymi a górnymi).
- Odpowiedzi 0, 4, lub 5 traktowane są jako patologiczne
- Klonusem nazywamy skurcz mięśni, który pojawia się jako odpowiedź na rozciąganie mięśnia i ścięgna. Wsjazyhe na charakter wygórowany odruchu.
ODRUCH PODESZWOWY BABIŃSKIEGO
Polega na wywołaniu odruchowej odpowiedzi na podrażnienie zewnętrznej krawędzi stopy rozpoczynając od pięty i poruszając się w kierunku małego palca.
Następnie wykonuje się zmianę kierunku do palca dużego.
Odpowiedź : norma charakteryzuje się zgięciem podeszwowym palców stopy
Objaw Babińskiego
Charakteryzuje się wyprostem palucha i rozstawieniem palców stopy, lub w niektórych przypadkach palce są "ciche" czyli nie wykazują żadnej odpowiedzi.
Występuje jako objaw fizjologiczny do 2 roku życia, po tym czasie jest traktowany jako patologiczny i świadczy o uszkodzeniu drogi korowo-rdzeniowej.
Wywołanie odruchu Babińskiego może być niemożliwe z powodu dużego osłabienia prostowników palców - należy wziąść to pod uwagę podczas badania.
ODRUCH ZE ZGINACZY PALCÓW
Test polega na opukiwaniu dłoni młotkiem lekarskim.
Wywoływany jest przez delikatne opukiwanie opuszki trzeciego lub czwartego palca lub przez utrzymanie w dłoniach badającego paliczka a następnie zginanie ich, rozluźnienie ucisku i pozwolenie na powrót do wyprostu.
Objaw Hoffmanna
Dodatni jest wtedy gdy kciuk wykona ruch do zgięcia i przywiedzenia. Może temu towarzyszyć również zgięcie palców.
Występujący odruch Hoffmanna lub wygórowane odruchy ze zginaczy palców sugerują o uszkodzeniu górnego motoneuronu zajmującego rękę.
Opracowanie : E.Nowak
Bibliografia :
Enoka RM i wsp.: Change in excitability of tendon tap and Hoffmann reflex following voluntary contractions.Electroencephalogr Clin Neurophysiol.1980Jun:48(6):664-672
Darton K i wsp.: Long-latency spinal reflex in humans.J.Neurophysiol.1985Jun53(6):1604-1618
Jakimowicz W - Neurologia kliniczna w zarysie. Podręcznik dla studentów medycyny
Konturek S - Fizjologia człowieka cz.IV